: Kwatera obcokrajowców, ofiar II wojny światowej

Na cmentarzu zarządzanym przez Ewangelicko-Luterańską parafię przy Schleswiger Chaussee 15, znajdują się 2 kwatery ofiar II wojny światowej. Kwatera niemiecka, gdzie w kilkudziesięciu pojedynczych grobach zaopatrzonych w płyty nagrobne z wykutymi danymi, spoczywają przede wszystkim ofiary bombardowania Husum. Obok znajduje się kwatera - wspólny grób, z kamienną płytą upamiętniającą położoną po lewej stronie na skraju kwatery.

: Płyta upamiętniająca

Tekst na płycie w języku niemieckim

In meines Vaters Haus sind viele Wohnungen Johannes 14, Vers 2
Den Opfern des Konzentrationslagers Engelsburg 1944 aus Belgien, Dänemark, Frankreich, Griechenland, Italien, Litauen, Niederlande, und Tschechoslowakei und Polen

W domu mojego Ojca jest mieszkań wiele. Ewangelia według św. Jana, Kap. 14/2
Ofiarom obozu koncentracyjnego Engelsburg 1944, z Belgii, Danii, Francji, Grecji, Włoch, Litwy, Holandii i Czechosłowacji i Polski

„Zapomniano“, pominięto ofiary rosyjskie, po pewnym czasie od umieszczenia płyty dokuto „i Polski“. We wspólnym grobie spoczywa przede wszystkim 275 ofiar filii obozu koncentracyjnego Neuengamme w Husum – Schwesing, pierwotnie grzebanych w 20 masowych grobach w północno-wschodnim narożniku cmentarza. W latach 1946-47 i na początku 50-tych dokonano ekshumacji. Duńczycy, Anglicy i Francuzi po zidentyfikowaniu ofiar, przenieśli doczesne szczątki do krajów ojczystych. Pozostałych przeniesiono do wspólnego grobu, w miejsce gdzie chowano już wcześniej zmarłych, m. inn. robotników przymusowych. Ostatnie miejsce spoczynku znalazło w tej kwaterze 29 Polek i Polaków. 8 więźniów obozu koncentracyjnego Neuengamme, 14 zmarłych w czasie pomiędzy listopadem 1939 i 8 maja 1945, w tym Polak powieszony z wyroku sądu specjalnego w dniu 10.10. 1944r. 9 osób zmarło po zakończeniu działań wojennych, w tym 2 żołnierzy Armii Krajowej, uczestników Powstania Warszawskiego. Na imiennej liście pochowanych znajduje się nazwisko: Wiorkowski Zygmunt 26.6.05 – 16.5.45. Porównując informacje z Muzeum Powstania Warszawskiego można przypuszczać, (jeżeli nie był to brat bliźniak) że najprawdopodobniej pochowanym na tym cmentarzu jest:

Wiórkowski Jan Marian sierż. ps. „Drzazga“, „Trotyl“ * 26.06.1905 Charków, syn Władysława i Bolesławy, mieszkał w Warszawie przy Czerniakowskiej 140/89. W konspiracji: Okręg Warszawski Armii Krajowej I Obwód „Radwan”, 4 Rejon XII zgrupowanie im. Łukasińskiego, batalion „Łukasiński”. Dywizjon 1806, konspiracyjny 1. pułk strzelców konnych. W powstaniu: Armia Krajowa, Grupa „Północ”, batalion „Łukasiński” - batalion „Gazdowa”, Dywzjon 1806. Uczestnik walk na Starym Mieście, po przejściu kanałami Śródmieście – Północ. Jeniec wojenny nr. 222 690 Stalag X B Sandbostel, † 06.05.1945, pochowany w grobie nr. 37/3

Drugim pochowanym żołnierzem AK jest:

Kafliński Stefan ps. „Kacper“, * 21.08.1906, w powstaniu Elektrownia pluton VI. Jeniec wojenny nr. 222 989 Stalag X B Sandbostel, † 09.05.1945 w Husum, pochowany w grobie nr. 37/4

Wszystkie ofiary spoczywają bezimiennie, pod bardzo dobrze pielęgnowanym trawnikiem, w estetycznie urządzonej kwaterze wojennej.

: Szkic orientacyjny cmentarza wschodniego (Ostfriedhof) w Husum

Aby odwiedzić kwatery wojenne, najwygodniej jest skorzystać z wejścia od Flensburger Chaussee.

• Kwatera ofiar wojny jest na planie zaznaczona kolorem zielonym
• Niebieski: kościół pod wezwaniem Chrystusa (Christuskirche) znajdujący się na terenie cmentarza
• Czerwony: wejście glówne i budynek zarządu cmentarza

Dane osobowe żołnierzy AK pochodzą z Muzeum Powstania Warszawskiego

Kwiecień 2010

Szlezwig-Holsztyn|Powstanie Warszawskie | do góry